Kamienica Rwańska 17
XIX – wieczna kamienica znajdująca się w Radomiu na terenie Miasta Kazimierzowskiego
Kamienica Rwańska 17 wraz z nowo wybudowanym budynkiem od ul. Szewskiej 20 tworzy zespół budynków położony we wschodniej części Miasta Kazimierzowskiego. Są to budynki o charakterze mieszkalnym z usługami w części parterowej.
HISTORIA
Kamienica powstała w okresie nasilonego ruchu budowlanego, w wyniku którego w Radomiu wyburzono wiele domów drewnianych, stawiając w ich miejsce nowe murowane. Na działce przy obecnej ulicy Rwańskiej 17 w połowie XIX w. wybudowano kamienicę, która w niewiele zmienionej formie dotrwała do dzisiaj. Oficyna wschodnia z widoczną na dachu datą 1906, uwieczniona została na jednej z przedwojennych pocztówek.
Przyjmując, że numeracja poszczególnych kamienic nie uległa zmianie od lat 30 – tych XX wieku, można stwierdzić, że w kamienicy Rwańska 17 znajdował się w okresie międzywojennym zakład pogrzebowy Ładeckiego oraz księgarnia Judki Goldbrocha i sklep z obuwiem Najmana Borucha.
W roku 2020 zakończono gruntowny remont kamienicy od strony ul. Rwańskiej. Na uwagę zasługuje tu odświeżona klatka schodowa z zachowanymi żeliwnymi schodami. W czasie remontu natrafiono w jednym z pomieszczeń na płytki posadzkowe wyprodukowane w Fabryce Płytek Ceramicznych „Marywil”. Ze względu na zły stan zachowania, ich układ udało się odtworzyć jedynie fragmentarycznie. Po drugiej stronie placu przy ul. Szewskiej 20 wybudowano nową kamienicę. Oba budynki znajdują się w strefie ochrony konserwatorskiej.
ARCHEOLOGIA
Przed rozpoczęciem prac remontowo – budowlanych, na dziedzińcu kamienicy Rwańska 17 przeprowadzono przedinwestycyjne badania archeologiczne.
W samym środku badanej działki odsłonięto pozostałości drewnianej drogi, ale również drewnianą studnię oraz przebieg płotu – ogrodzenia w postaci pionowych słupów, który wskazuje na pierwotny układ/podział średniowiecznych działek. Widoczna technika wykonania konstrukcji, w której nie zostały wykorzystane elementy metalowe lecz tylko drewniane czopy mocujące wskazują, że mogły one powstać w XIV – XV wieku, czyli w okresie powstawania Miasta Kazimierzowskiego.
Poniżej poziomu drogi znaleziono liczny późnośredniowieczny materiał zabytkowy, w tym siekierę ciesielską, jak również wiele przedmiotów codziennego użytku m. in. późnośredniowieczne naszywki na ubranie, miedzianą sprzączkę lirowatą bez kolca, srebrną obrączkę, ostrze sztyletu (?), fragmenty skór oraz ułamki glinianych naczyń.
O historii tej części Miasta Kazimierzowskiego wiele powiedziały również najmłodsze zabytki, określane jako nowożytne. W eksplorowanym zasypisku piwnicy oficyny zachodniej znaleziono zbiór szklanych buteleczek aptecznych datowanych na połowę wieku XIX.
Na podstawie źródeł archiwalnych ustalono, że na ul. Rwańskiej, znajdowała się apteka, której historia zaczęła się już pod koniec wieku XVIII. Wówczas to w roku 1790 powstała na Rynku Nowego Miasta w Radomiu apteka Samuela Hoppena (obecnie Rynek 8), która po śmierci właściciela, została przez jego syna Karola sprzedana Michałowi Studentkowskiemu. Wkrótce, po uzyskaniu zgody, przeniesiono ją na ulicę Rwańską. Można więc przypuszczać, że wspomniane znaleziska pochodzą z tej właśnie apteki.
LITERATURA, ŹRÓDŁA
Informator m. Radomia, ROK 1933/34, Radom (brak roku wydania),
Jędrzejewicz J., Radom. Szkice z dziejów miasta, Warszawa 1961;R. Kański „Badania architektoniczne – sondażowe budynku przy ulicy Rwańskiej 16 w Radomiu”. PKZ Kielce;
Kalinowski W., Rozbudowa Radomia w latach 1815 – 1830, [w:] Studia Z Historii Budowy Miast, Prace Instytutu Urbanistyki I Architektury, Rok V, Zeszyt 1/14, Warszawa 1955